Spraak en slikken

Spraak- en slikproblemen zijn niet noodzakelijkerwijs de eerste symptomen waar u aan denkt als het gaat om multiple sclerose (MS). Maar als u problemen ondervindt, kan het zijn dat ze uw zelfvertrouwen beïnvloeden. Hier verkennen we de soorten spraak- en slikproblemen die u kunt ervaren en advies om u te helpen hiermee om te gaan.

Praat er altijd over met uw arts als uw levenskwaliteit negatief beïnvloed wordt door uw symptomen.

Tussen 40% en 50% van de mensen met MS ervaart op een bepaald moment spraakproblemen. Spraakproblemen kunnen de hele dag door komen en gaan, en kunnen verschijnen tijdens een relaps. Spraakveranderingen zijn vaak licht van aard en het is onwaarschijnlijk dat mensen u niet begrijpen.

Bij spraakproblemen kan het gaan om:

• onduidelijke of langzamere spraak
• een zwakkere stem en lager volume
• lange pauzes tussen woorden
• moeite hebben de juiste woorden te vinden

U kunt doorverwezen worden naar een spraak- en taaltherapeut die zal proberen om precies uit te zoeken wat uw spraakprobleem is. Spierstijfheid of spasticiteit kunnen spraakproblemen veroorzaken en er kunnen behandelingen zijn die u kunnen helpen met deze symptomen om te gaan. Uw therapeut kan u een aantal oefeningen geven, bijvoorbeeld voor het versterken van bepaalde spieren of om de beweging van uw kaak, tong of lippen te verbeteren. Ze kunnen u ook helpen om een gemakkelijker manier te vinden om dingen te zeggen, zoals het gebruik van kortere zinnen.

Zorg dat u met uw arts praat als de problemen met uw spraak een negatieve invloed hebben op uw levenskwaliteit.

Hier volgen enkele tips die uw spraak kunnen helpen:

• Maak gebruik van technologie in uw dagelijkse leven – wanneer u niet kunt spreken, probeer dan e-mail of sms
• Probeer niet te concurreren met andere geluiden – als u iets moet zeggen, zet dan de tv of radio zachter
• Zorg ervoor dat u de volledige aandacht hebt van de persoon met wie u praat
• Maak u geen zorgen als u dingen moet herhalen
• Probeer ‘face to face’ te communiceren wanneer u kunt, lichaamstaal kan een grote hulp zijn
• Als u niet op een woord kunt komen, maak dan een notitie van wat u probeert te zeggen en kom er later op terug
• Uzelf meer tijd geven kan u helpen om het juiste woord te vinden en kan het voor mensen gemakkelijker maken om te begrijpen wat u zegt

Als u aan MS lijdt, kunt u problemen ondervinden met slikken, soms dysfagie genoemd. Ongeveer een derde van de mensen met MS ervaart slikproblemen en het kan gaan om:

• moeite met kauwen
• voedsel zit vast in uw keel
• voedsel of drank komt terug
• het gevoel dat uw voedsel langzaam naar beneden gaat
• hoesten wanneer of nadat u eet
• overmatig speekse

U kunt ook doorverwezen worden naar een spraak- en taaltherapeut als u problemen hebt met slikken. Omdat slikken een ingewikkeld proces is, zullen ze proberen om uit te zoeken welk onderdeel niet goed werkt en enkele oplossingen voorstellen die kunnen helpen. Het kan gaan om het volgende:

• Een goede houding aannemen terwijl u eet en gedurende 30 minuten nadat u hebt gegeten
• Eten in een ontspannen sfeer om uw spieren beter te laten werken
• Niet haasten – langzamer eten kan u helpen bij de concentratie
• Goed kauwen
• Een slokje drinken tussen happen voedsel
• Vermijden om te praten tijdens het eten
• Alleen voedsel eten dat de juiste textuur heeft voor u

Spreek met uw arts over eventuele symptomen die u hebt ervaren, en eventuele compromissen die u moet maken als gevolg van deze symptomen.

Speech. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/speech. Last accessed: October 2017.
Speech difficulties. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/ms-resources/speech-difficulties-booklet. Last accessed: October 2017.
Managing speech problems. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/speech/managing-speech-problems. Last accessed: October 2017.
Swallowing problems in MS. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/swallowing/about-swallowing-problems. Last accessed: October 2017.
Managing swallowing problems. MS Society UK. Available at: https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/signs-and-symptoms/swallowing/managing-swallowing-problems. Last accessed: October 2017.

Gerelateerd

Gids voor gesprekken met uw arts

Onze gids voor gesprekken met uw arts is er om u te helpen voor uzelf op te komen en meer waardevolle gesprekken met uw arts te voeren.

Lees meer

Woordenlijst

Gebruik deze woordenlijst van MS-gerelateerde definities om vertrouwd te raken met de medische terminologie, en om u te helpen zinvolle gesprekken met...

Lees meer